پرسش :

در مواردی که فرموده اید: «اگر مَشَقّت یا حَرَج داشته باشد...»، بفرمایید که منظور از مَشَقّت و حَرَج شخصی است یا نوعی؟


پاسخ :
باید خصوص مسأله ملاحظه شود؛ ولی اگر حکم دائر مدار حرج و مشقت باشد، شخصی آن منظور است.

منبع: استفتائات حج و عمره / مطابق با فتاوای حضرت آیت ‌الله العظمی علوی گرگانی (مدظله ‌العالی)، قم: فقیه اهل‌بیت (علیهم‌ السلام)، 1391.